در این کارگاه مهدی توکلیان، محمد اخلاقی و مهدی بخشی از مدرسین دانشگاه و عکاسان آیینی به ارائه مباحث نظری و تجربیات میدانی خود در پیاده‌روی عظیم اربعین حسینی در کشور عراق پرداختند. 

لزوم ضرورت مطالعه و شناخت پیش از عکاسی اربعین

مهدی توکلیان در ابتدای این کارگاه، با اشاره به ضرورت «مطالعه و شناخت عمیق» پیش از ورود به مسیر عکاسی اربعین، تأکید کرد: داستان اربعین را باید ابتدا شناخت و نوشت، سپس با رویکردی هدفمند برای عکاسی اقدام کرد.

وی با بیان این‌ که فلسفه شکل‌گیری اربعین در پیوند با خانواده آل پیامبر است، افزود: حضور خانواده‌ها در مراسم اربعین از کودک تا کهنسال، ضرورت پرداختن به بُعد خانوادگی این حرکت را برای عکاسان دوچندان می‌کند.

این مدرس دانشگاه همچنین بر وجه فراملی این آیین تأکید کرد و گفت: یکی از ویژگی‌های مهم پیاده‌روی اربعین، حضور ملیت‌های گوناگون در کنار یکدیگر است که ثبت این تنوع فرهنگی و انسانی باید در اولویت عکاسان قرار گیرد.

وی با اشاره به نقش همه زائران اربعین در بازتاب رسانه‌ای این رویداد یادآور شد: هر زائر می‌تواند به‌مثابه یک خبرنگار عمل کند و از طریق رسانه‌های شخصی، صدای این حماسه جهانی را به گوش جهان برساند.

توکلیان در پایان سخنان خود، به اهمیت توالی در عکس‌ها اشاره کرد و افزود: توالی و پیوستگی عکس‌ها، می‌تواند روایت بصری مؤثر و ماندگاری از این سفر معنوی ایجاد کند.

روایت ماندگار اربعین نیازمند تأمل و تحقیق است

محمد اخلاقی نیز در این کارگاه با تأکید بر تفاوت عکاسی خبری و مستند گفت: پیش از آغاز سفر باید اطلاعات دقیق و کامل نسبت به بستر فرهنگی و اجتماعی اربعین کسب کرد و با تعیین هدف مشخص، برای عکاسی اقدام نمود.

این عکاس آیینی با انتقاد از رویکرد عکس‌محور بدون پیش‌داستان اظهار کرد: نخست باید روایت و داستان خود را بنویسیم و سپس برای عکاسی حرکت کنیم؛ چرا که عکس بدون اندیشه، از بیان‌گری لازم برخوردار نیست.

وی با تأکید بر این که در مسیر پیاده‌روی اربعین، زمینه‌های بسیاری برای داستان‌پردازی وجود دارد، خاطرنشان کرد: البته رسیدن به روایت تأثیرگذار و ماندگار نیازمند تأمل، تحقیق و طرح‌ریزی است. 

ارتباط‌گیری صحیح با مخاطبان عرب‌زبان در پیاده‌روی اربعین

مهدی بخشی، دیگر سخنران این کارگاه نیز با تأکید بر ضرورت روشن‌سازی نقش عکاس در این مسیر معنوی گفت: باید تکلیف خود را مشخص کنیم که به‌عنوان یک زائر در مسیر اربعین حضور داریم یا می‌خواهیم رسالت رسانه‌ای خود را به‌ عنوان عکاس مستند ایفاء کنیم.

عکاس خبرگزاری مهر همچنین از تجربه‌های شخصی خود در سفر به عراق در ایام اربعین گفت و خاطرنشان کرد: همراهی‌های دسته‌جمعی در فرآیند عکاسی اربعین، مانع تمرکز و نگاه مستقل عکاس می‌شود.

وی همچنین تصریح کرد: ارتباط‌گیری صحیح با خانواده‌های عراقی و مخاطبان عرب‌زبان در موکب‌ها، کلید دستیابی به روایت‌هایی صمیمی و اثرگذار است.

در پایان این کارگاه، سخنرانان به پرسش‌های شرکت‌کنندگان پاسخ دادند و به تبیین تجارب میدانی خود از سال‌های گذشته در عکاسی اربعین پرداختند.