ترکیب‌بندی در عکاسی از نگاه فرهاد مطاعی

نخستین کارگاه آموزشی ـ تخصصی ترکیب‌بندی در عکاسی توسط انجمن علمی عکس دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی قم با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم و مؤسسه فرهنگی هنری عکاسان قم در سالن همایش دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی قم با تدریس فرهاد مُطاعی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی هنری عکاسان قم، به نقل از پایگاه خبری عکس ایفنا، مطاعی در بخش نخست این کارگاه درباره ترکیب‌بندی در عکاسی و تأثیر فرهنگ و جغرافیای هر منطقه در دیدگاه عکاس سخن گفت. وی در قالب تئوری، ابتدا تاریخچه‌ای از ترکیب‌بندی در هنرهای تجسمی و نحوه شکل‌گیری و تغییرات آن در طول تاریخ مطالبی را بیان کرد.

آن چه عکاسان را از هم متمایز می‌کند، «اندیشه» هر عکاس است

وی در این بخش با اشاره به تأثیر فرهنگ و جغرافیا در ترکیب‌بندی گفت: اندیشه شرق دور از طبیعت الهام می‌گیرد و اندیشه غرب پس از رُنسانس، انسان را مهم‌ترین عنصر در جهان می‌داند و در آن طبیعت در خدمت انسان است.

وی با تأکید بر ضرورت شناخت و آگاهی از تاریخ هنر و سبک‌های گوناگون هنری خاطرنشان کرد: برای بررسی هر کشور در هر رشته هنری، باید تاریخ آن کشور را به ویژه در زمینه هنر مطالعه کرد.

مطاعی با اشاره به اولویت اندیشه بر ساختار بصری اظهار کرد: لازم است که محتوا در ساختار بصری مناسب ارائه شود.

وی با تأکید بر این که در عکاسی «اندیشه» مهم است، نه عکاسی کردن؛ گفت: اندیشه طی سال‌ها و با بررسی تاریخ هنر و ارائه درست به وجود می‌آید.

این مدرس عکاسی در دانشگاه تصریح کرد: آن چه عکاسان را از هم متمایز می‌کند، «اندیشه» هر عکاس است.

وی همچنین به ویژگی‌های عکاسی خبری اشاره و بیان کرد: هر رسانه، یک خط فکری دارد و بر اساس آن کار می‌کند.

مطاعی گفت: عکسی که محتوا دارد، نیازمند ترکیب‌بندی پیچیده نیست.

پایه هنرهای تجسمی «طراحی» است

وی در بخش دیگر این کارگاه، ترکیب‌بندی فیلمبرداری در سینما و اقتباس‌های تصویری مرتبط با آن را مورد ارزیابی قرار داد و اقتباس تصویری را به دو گونه آگاهانه و ناخودآگاهانه دانست.

وی در این بخش، بر تغذیه درست فکری هنرمند تأکید کرد و گفت: عکاس مانند هر هنرمندی در سایر رشته‌ها، باید آثار فاخر و خوب را به صورت مرتب نگاه کند؛ چرا که «سطح» (لِوِل – level-) چشم با دیدن آثار ضعیف پایین می‌آید؛ از این‌رو همیشه باید عکاس، ناخودآگاه چشم و مغز خود را پرورش دهد تا «سطح» (لِوِل – level-) عکاسیِ عکاس کاهش نیابد.

مطاعی با اشاره به اهمیت آشنایی با مبانی هنر تأکید کرد: پایه هنرهای تجسمی «طراحی» است و طراحی باعث می‌شود، عکاس جزیی‌نگرتر باشد.

وی تصریح کرد: هر کسی که در رشته‌های مختلف هنرهای تجسمی فعالیت می‌کند، باید طراحی هم انجام دهد.

وی گفت: عکاسی به ما اجازه می‌دهد، فراتر از نگاه‌هایمان به هم بنگریم و بتوانیم بدون توجه به این که از کدام نقطه این جهان آمده‌ایم، با هم ارتباط داشته باشیم.

مطاعی همچنین در این کارگاه، پیرامون اندیشه و مجموعه آثار و ترکیب‌بندی بخشی از عکس‌های «اِستیومَک کوری» (Steve McCurry) سخن گفت و با نمایش تعدادی از آثار این عکاس به نقد و بررسی آثار «استیومک کوری» پرداخت.

«استیومک کوری» متولد سال ۱۹۵۰ میلادی در ایالت فیلادلفیای آمریکاست و تحصیلات خود را در رشته فیلمبرداری و تاریخ در دانشگاه هنر و معماری ایالت پنسیلوانیا به پایان رساند؛ اما تحصیل در این رشته موجب نشد که از عکس و عکاسی باز بماند و داشتن روحیه‌ای آرمان‌گرا و پشتکار سبب شد تا او از جمله عکاسان شناخته‌شده در سطح دنیا باشد.

انجمن علمی عکس دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی، بر تداوم برگزاری کارگاه‌های آموزشی تأکید دارد

دبیر انجمن علمی عکس دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی قم نیز با بیان این که کارگاه مذکور اولین کارگاه آموزشی ـ تخصصی این انجمن عملی است، گفت: نخستین کارگاه آموزشی ـ تخصصی ترکیب‌بندی در عکاسی توسط انجمن علمی عکس دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی قم با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم و مؤسسه فرهنگی هنری عکاسان قم در سالن همایش دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی قم واقع در بلوار شهید کلهری، کوچه ۲۳ با تدریس آقای فرهاد مطاعی برگزار شد.

زهرا نظری بر تداوم برگزاری چنین کارگاه‌هایی به منظور افزایش دانش و تجربه دانشجویان با حضور استادان و عکاسان برجسته کشوری و استانی تأکید کرد.

وی از مساعدت و همکاری مسئولان دانشگاه هنر و اندیشه اسلامی به ویژه خانم حمیدی پارسا معاون محترم فرهنگی ـ دانشجویی دانشگاه، به منظور برگزاری کارگاه مذکور و تقویت انجمن‌های علمی این دانشگاه تقدیر و سپاسگزاری کرد.

ارتباط و تعامل بین‌نسلی عکاسان استان قم ضروری است

همچنین رئیس مؤسسه فرهنگی هنری عکاسان قم گفت: یکی از برنامه‌های این مؤسسه همکاری با نهادهای دانشگاهی و علمی و مؤسسه‌ها و انجمن‌های هنری و فرهنگی، به منظور فراهم ساختن بستر لازم برای ارتقای دانش و تجربه عکاسان جوان به ویژه دانشجویان این رشته به عنوان عکاسان نسل بعدی استان قم است.

امیر حسامی‌نژاد ارتباط و تعامل بین‌نسلی عکاسان استان را ضروری دانست و افزود: در سال‌های اخیر شاهد درخشش عکاسان قم در مسابقه‌های ملی و بین‌المللی بوده‌ایم و همچنین توانمندی آنان سبب شده است تا نهادهای گوناگون استانی و ملی از ظرفیت و تجربه عکاسان قمی بهره ببرند.

مؤلف کتاب عکس «خواهر خورشید» تأکید کرد: وظیفه داریم، با برگزاری کارگاه‌های تخصصی و آموزشی زمینه‌ساز تداوم موفقیت عکاسان استان قم در سال‌های آتی باشیم، به همین علت در این کارگاه‌ها علاوه بر استفاده از مدرسان استان قم، از مدرسان عکاسی باتجربه و صاحب‌نام سایر استان‌های کشور نیز بهره می‌بریم.

مؤلف کتاب عکس «ضریح عشق» گفت: عکاسان جوان، علاوه بر کسب تجربه با مطالعه کتاب‌ها و مقاله‌های تخصصی عکاسی و شرکت در کارگاه‌های مختلف هنری و عکاسی بر دانش خود بیفزایند.

وی با اشاره به برگزاری چندین کارگاه آموزشی، نمایشگاه و مسابقه عکاسی توسط مؤسسه فرهنگی هنری عکاسان قم گفت: همچنین کتاب عکس «کنتراست» (کتاب آثار نمایشگاه‌های عکس عاشورایی عکاسان قم) آثار ۲۸ نفر از عکاسان قمی درباره آیین سوگواری امام حسین(ع) توسط این مؤسسه و انتشارات صادق در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه منتشر شده است. علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب، درخواست خود را از طریق پیام‌رسان ایتا به شناسه (آیدی ID) photoqom@ ارسال کنند.

فرهاد مُطاعی متولد اسفند ۱۳۶۷ هجری خورشیدی در سنندج (استان کردستان) دارای کارشناسی ارشد عکاسی، کارشناسی سینما (گرایش تدوین) و دیپلم عکاسی است.

او عکاس مستند، عکاس خبری، مدرس عکاسی در دانشگاه و مؤلف کتاب‌های «روایت در مجموعه عکس مستند» و «نوشتارهای عکاسی مستند» از انتشارات کتاب پرگار و چندین مقاله عکاسی می‌باشد و تاکنون چندین رتبه در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی در رشته عکاسی کسب کرده است. او همچنین به عنوان عکاس، تصویربردار و تدوینگر در سینما سابقه فعالیت دارد.

صفحه وِتار (درس‌هایی از عکاسی) در تارنمای (سایت) آپارات به نشانی https://www.aparat.com/vetaar/about با تدریس فرهاد مطاعی؛ مجموعه برنامه‌های آموزشی عکاسی در باب نقد عکس، معرفی کتاب‌های جدید عکاسی و تحلیل جشنواره‌های عکاسی را منتشر می‌کند. «وِتار» در زبان کُردی به معنی «سخنرانی» است.

خبرنگار: عباس منجمی گیلانی

عکاس: محمدکمیل رضایی موحد

۲/